CẢM BIẾN ÁP SUẤT LỐP – NÊN HAY KHÔNG?

Nhiều khi đang chạy trên đường bạn có thể có cảm giác xe hơi chao, hơi lắc hơn bình thường, hoặc thậm chí bánh trước đảo dữ dội hoặc bánh sau như bị giữ lại, không lên tốc độ nổi – rất nhiều khả năng là do giảm áp suất trong bánh xe, tùy theo biểu hiện của xe có thể phán đoán là mất ít hay nhiều áp suất lốp. Khi chuẩn bị từ đường thẳng vào đường đèo cua quẹo và bạn muốn ôm cua cho thật đã thì việc kiểm tra lại xem lốp xe của mình đủ áp suất hay không cũng là một việc nên làm. Để kiểm tra được áp suất, mọi người thường mang theo một thiết bị đo áp suất cầm tay, dừng xe, mở nắp chụp van và đo áp suất.

Sometimes, while cruising you may feel your bike a bit wobbling, unstable, or even shaky or hard to speed up – you may think of something wrong with your tires. Just before you switch your riding from straight road into winding/twisties, you may need to make sure your tires are with appropriate pressure so you can enjoy all the corners. The most common way is using portable tire gauge to check your tires pressure. However, you need to stop your bike, take the gauge off the bag and do checking.

Giải pháp khá hay cho việc kiểm tra áp suất lốp ngay trong lúc đang chạy xe, không phải dừng lại là lắp đặt TPMS (Tire Pressure Monitoring System).

There is a solution which allows you to know your tires pressure while you are still riding – It’s TPMS (Tire Pressure Monitoring System)

TPMS cho xe motor bao gồm thiết bị đọc áp suất (lắp trên bánh xe) và thiết bị thu nhận tín hiệu và hiển thị.

Motorcycle TPMS includes the pressure sensors (mounting on the wheel) and the HMI (Human Machine interface)

Thiết bị đọc (sensor):

– Có thể là loại lắp ngoài – là một nắp nhỏ, vặn vào đầu van thay cho nắp van. – Hoặc có thể là thiết bị gắn trong – Cục sensor được gắn liền với van xe, lắp từ phía trong, thay thế cho van sẵn có của xe.

The tires pressure sensor could be external or internal type. The one which mounted on top of the tire valve is external one. The one which replace the original tire valve with the sensor placed inside the tire – called internal type.

Thiết bị thu nhận và hiển thị tín hiệu (HMI):

– Có thể là dạng rời: là một thiết bị nhỏ, chạy bằng pin, có màn hình hiển thị áp suất của 2 lốp xe. – Hoặc dạng tích hợp: phụ thuộc vào từng loại xe mà nhà sản xuất có chế tạo tích hợp sẵn trong màn hình điều khiển của xe, áp suất lốp cũng hiển thị trên màn hình điều khiển (đồng hồ) của xe. Thậm chí một vài thiết bị dẫn đường GPS đời mới cũng cho phép nhận và hiển thị áp suất lốp xe motor.

The HMI could be separated with the bike, just a small screen and you can mount it anywhere on the bike, or even put inside your pocket. It could be built integrated with the bike. You can see the tire pressure figures on the dashboard. Bộ TPMS gắn ngoài External TPMS):

Hệ thống TPMS không những thu nhận tín hiệu và hiển thị áp suất của cả 2 lốp xe trong khi xe đang chạy, mà còn cho phép người sử dụng cài đặt mức độ cảnh báo. Người sử dụng có thể đặt sẵn cho thiết bị hai mức cảnh báo áp suất cao và áp suất thấp, để nếu áp suất trong lốp xe tăng quá hoặc còn lại ít hơn mức đã đặt thì nó cảnh báo bằng cách chớp nháy hoặc báo đèn hoặc âm thanh. [i]The TPMS either tells you real-time tires pressure from both wheels during cruising or allows you to set the good working range for the tire pressure. It will alarm to biker whenever pressure dropped to lower than your low setting point, same thing to over high setting point.[/i] Rõ ràng, sự tiện dụng của TPMS là điều rất đáng để quan tâm và đầu tư.

Trên thực tế, TPMS phát huy hiệu quả thế nào? Có gì cần lưu ý? / So, how effective the TPMS are? Any precautions?

Có TPMS bạn sẽ thấy rất tự tin khi di chuyển trên đường, nhất là khi chuyển từ địa hình này sang địa hình khác, hoặc từ đường khô sang đường ướt và ngược lại. Có TPMS bạn có thể chủ động thông báo với các xe khác đi chung về kế hoạch dừng lại để xử lý vấn đề về lốp xe của mình mà không bị tách đoàn, không gây bất ngờ cho người đi chung…

TPMS brought you a little more confidence while riding. You don’t have to doubt how your tires perform with current pressure, especially when you switch from this type terrain to another, from dry to wet road, and vice versa. TPMS also help the you to inform your riding buddies about your tire issue, tell them where and when you guys should make a stop for fixing it.

Đối với loại có sensor lắp ngoài (như hình phía trên) có điều lo ngại là rất dễ bị mất trộm. Nếu gửi xe tại nhà xe hoặc hầm chung cư thì rất hay bị tháo mất. Đã có rất nhiều bikers bị mất thiết bị này một cách ấm ức. Nhà sản xuất cũng đã lường đến trường hợp này và chế tạo một vòng kim loại để khóa cứng cục sensor vào chân van. Để mở được cái vòng chặn này cần một đầu lục giác nhỏ (như hình trên). Do đó trộm cũng khó tháo nó ra bằng tay không. Vòng an toàn này hạn chế khả năng tháo trộm nhưng lại khá phiền toái khi sử dụng. Mỗi lần muốn bơm thêm hoặc xì bớt hơi ra khỏi bánh xe thì phải lấy đầu lục giác ra để mở. Mấy cái này đều khá nhỏ nên cũng dễ bị thất lạc khi thao tác. Còn một rủi ro tiềm tàng nữa là nếu tới tiệm để bơm xe hoặc thay lốp xe, thợ ở tiệm có thể không biết cách tháo sensor này như thế nào. Chính mình đã gặp trường hợp thợ (tại Kuala Lumpur) không biết tháo cái này trên xe của mình thế nào mà cứ ráng vặn ra, kết quả là làm cục cao su chân van bị nứt, mãi tới lúc chạy sang Thailand mới biết. Hậu quả là lang thang giữa vùng hẻo lánh Ranong của Thái để tìm tiệm thay chân van, rất cực khổ. Điều này cũng dễ dàng xảy ra nếu bị người ta vặn lấy trộm. Có thể không lấy được nhưng sẽ để lại vết nứt ở cao su chân van.

For the external type of TPMS, thief issue is a real concern. It happens everywhere. I know many similar cases from Asia and even in US, EU about lost of the TPMS external sensor. Especially you park your bike at public parking lot, in an apartment basement, supermarket, etc… The manufacture has included a safety locking ring in the TPMS set – this ring locks the sensor to top of your tire valve. To safely remove the sensor, you need a small hex head wrench, loosen the safety locking ring then the sensor cap. The safety locking ring is good to keep your sensor safe from thief, but it is super annoying when in use. Whenever you want to add or release some tire pressure, you will need the hex head wrench with you. And those things are pretty small, easily to be lost with your careless sometimes. Another risk with this type of sensor is awareness. Many mechanics they have no idea what the heck this is, no idea how to remove it before working with your tire/wheel. I had faced with this real problem myself. When changing my tires in Kuala Lumpur (Malaysia), I forgot that I need to tell the guys about the sensors – know what – they tried to remove the sensor cap without remove the locking ring. The mechanic called me in to ask how to get this thing off after he did several try without asking me at first. They already cracked the tire valve at the bottom of it, unintentionally. I also did not aware of the crack until two days later my bike was stranded at the middle of nowhere Southern of Thailand, in the rain, no civilization around for some miles, because of the crack at the tire valve. This also be the issue if someone try to steal your sensor cap without using the right tool to remove the locking ring.

Sensor lắp trong lốp xe / Internal sensor type:

Đối với loại có sensor lắp trong thì không có rủi ro như sensor lắp ngoài nói trên. Tuy nhiên khi thay lốp cũng phải nhắc thợ làm cẩn thận khi gần tới chân van. Nếu xe bạn lắp loại này mà chạy tới flat-run (đại loại là bị thủng lốp hết sạch hơi mà vẫn chạy) thì nguy cơ cái sensor này bị tèo là rất cao. Do đó xác định xe có lắp nó thì làm sao thì làm, khi hết gần sạch hơi rồi thì đừng có cố nữa. Một chú ý nhỏ nhưng rất cần thiết đối với loại này là phải xác định chính xác cái nào lắp bánh trước, cái nào bánh sau cho chính xác. Vì nếu nhầm lẫn thì lại phải tháo nguyên cái lốp xe ra rất mất công.

Issues of external sensor type which I mentioned above don’t apply to internal type. However, please be extra careful when you or your mechanic work with your tires, when doing tires change out. It’s never been a good idea to run your tire until totally flat, especially with the internal sensor type installed. Your sensor will be destroyed. You may need to clearly identify front and rear sensor prior to installation. Because if you do it wrong, your pressure display on the motorcycle dashboard (clock) will be wrong, rear becomes front and vice versa. You don’t want to redo all this sh*t around. (I have no idea if some motorcycle manufactures allow you to switch the pressure reading between front and rear on the dashboard – if so – this is not an issue) Đối với cả 2 loại, tuy các sensor này có khối lượng khá nhỏ (loại gắn ngoài tầm 10gram, loại gắn trong nặng hơn chút) nhưng nếu sử dụng xe Sportbike thậm chí cả Naked bike thì cũng nên cân vành sau khi lắp đặt để đảm bảo độ cân bằng của bánh xe. For both types, they are pretty light weight (the external type is around 10gram each, the internal type is a little bit heavier). However, when you put them on Sportbike, naked bike, you may like to do your wheel balancing after installation.