[Amateur tried to disassemble front forks to replace oil and seals]

Got some free time, tried to dismantle the front forks of YZ250, mainly to see what are the things inside 🙂 Following by replace fork oil and all the seals.

YZ forks are dual chamber type, two separated oil chambers.

When everything was in one piece 😀 :

Làm cái trò này đầu tiên là phải có đủ đồ nghề. Nếu không có đủ đồ nghề thì không nên tháo ra làm gì, bẩn thỉu và oải lắm. Nếu không đủ đồ mà vẫn muốn tháo ra thì phải tính kế để có cách, có mẹo để thay thế cho những thiết bị cần thiết.

Mấy thứ quan trọng là cái cờ lê đủ lớn để mở nắp chụp phía trên của phuộc, bộ đóng phớt. Các thứ còn lại đều là dụng cụ cơ bản hoặc có thể thay thế dễ dàng.

Anh em ráng kiếm cái cờ lê / mỏ lết to một chút chứ đừng xài cái mỏ lết kiểu như cái nằm ngang trong hình nhé. Loại này to và cái răng nó nhọn nên dễ làm trầy ốc nắp phuộc nếu không thật cẩn thận.

Chuẩn là phải dùng loại này. Đúng kích thước từng loại phuộc (47mm, 49mm, 50mm, v.v…). Có sẵn cái rãnh để sau đó khóa cái chân ty phuộc luôn.

Điều cần thiết nữa là nên nghiên cứu HDSD (Owner’s Manual) của xe trước khi yêu khoa học. Manual của YZ250 có thể tìm thấy Ở ĐÂY.

Dựng xe đứng, chắc chắn và tháo bánh trước. Chú ý đặt xe cao một chút thì sau đó tháo phuộc dễ dàng hơn.

Thấy rõ ràng là cặp phuộc bị chảy dầu.

Vấn đề chảy dầu phuộc có thể do nhiều nguyên nhân:

– Phớt dầu bị chai cứng, rạn nứt hoặc đại loại là biến dạng so với mặt của ống ty phuộc. Để lâu ngày không sử dụng cũng dễ bị vụ này.

– Có dị vật (chủ yếu là cát, đất) nằm giữa phớt dầu và ty phuộc. Cái này có thể xảy ra vì bất cẩn trong lúc lắp đặt, không lau kỹ hoặc phớt bụi (dust-seal: phớt phía ngoài) bị rách dẫn tới đất, cát chui vào trong…

– Căn chỉnh độ cao phuộc lúc lắp đặt không chuẩn dẫn đến chân cao chân thấp, khi nhún sẽ làm lệch ty phuộc làm biến dạng ty hoặc cả ty lẫn phớt.

– Nhún quá sâu và bất ngờ dẫn tới áp lực dầu tăng quá đột ngột (??!!). Cái này có thể bị do tay nài nặng quá, chở quá nhiều đồ, hoặc lò xo phuộc quá yếu, nhún hết cả lò xo. Mấy anh chị bự quá trên 100kg làm ơn kiểm tra lại thông số kỹ thuật của phuộc trước khi sử dụng nhá 🙂

– Phớt bị rách do không cẩn thận lúc lắp ráp, hay bị thành trên của ty phuộc cào rách.

– Ty phuộc bị cong, méo, xước, bị lồi lõm, biến dạng, không còn bề mặt nhẵn bóng và tròn đều như ban đầu…

v.v…

Cẩn thận tháo từng cây phuộc để xử lý:

Lau chùi sạch sẽ phía ngoài phuộc trước khi mở. Chuẩn bị một bề mặt sạch sẽ để chút nữa lấy các chi tiết bên trong ra không bị thất lạc hoặc dính bẩn. Mình không chuyên nên còn chuẩn bị sẵn video hướng dẫn của thợ (youtube có nhiều lắm) để tham khảo từng bước một. Nhún và kéo thử để kiểm tra cái ty phuộc xem nó có bị xước hay móp méo gì không – nếu thấy bị xước hay móp méo thì dừng ngay dự án rã phuộc lại, mang thẳng ra cho thợ hoặc đi mua cái phuộc mới cho rồi, tháo ra mất công 🙂 Hehe.

Dựng đứng phuộc lên, dùng cái cờ-lê lớn nhất để mở nắp trên cùng của phuộc. Chú ý để cờ-lê ngang, ổn định và tăng lực từ từ. Vì cái nắp phuộc này có độ dày không lớn, làm bằng kim loại khá mềm nên rất dễ bị trượt và trầy xước. Cái nắp phía ngoài nhé – theo hình dưới đây.

Có thể kẹp cây phuộc vào giữa 2 chân rồi mở. Hoặc quen rồi thì cũng có thể tận dụng chảng 3 của xe, kẹp hờ vào rồi mở ra, không cần mở hết, chỉ cần đến khi có thể mở được bằng tay là lôi nó ra khỏi chảng 3 được rồi. Thấy trên mạng có người dùng ê-tô để kẹp vào cây phuộc – nhìn ghê chết, nhỡ quá tay nó bẹp cmn thì sao nhể, hoặc kẹp không đủ lực nó xoay cây phuộc có mà xước hết à 🙂

Hình minh họa lấy trên internet (nên để đứng phuộc kẻo chảy dầu ra ngoài):

Mở nắp phuộc xong thì nhẹ nhàng dốc đầu trên của phuộc xuống để đổ hết dầu cũ trong khoang ngoài của phuộc đi.

Mở nắp phuộc xong thì nó thế này:

Dầu trong khoang ngoài của phuộc đổ ra được nhiêu đây:

Sau khi đổ hết dầu trong phuộc ra thì lôi nó lên bàn mổ. Dùng tuốc-nơ-vít dẹp để nới lỏng con ốc khóa dưới đáy phuộc, sau đó dùng tuýp nới ốc chụp đáy ty phuộc:

Con ốc ngoài cùng này được nới ra một đoạn (chắc khoảng chục vòng gì đó) thì xoay ngược đầu phuộc lại, ấn ty phuộc xuống, thấy thò ra cái đoạn cuối của ty phuộc thì sử dụng cái cờ-lê mở phuộc (phần rãnh dài) để chặn lại. Có thể dùng cờ lê mỏng, loại 14-16mm gì đó thay thế cũng được. Tới lúc này thì mới thực sự có thể tháo con ốc khóa chặn ở đáy phuộc ra được, giải phóng cây ruột phía trong của phuộc (cartridge)

Rút cái ruột (cartridge) ra nào – khi tháo cố gắng giữ tay cho thẳng, tránh nghiêng ngả nhỡ nó cọ quẹt làm xước chỗ nào là mệt chỗ ấy:

Đặt tất cả lên bàn. Đây là lòng mề của nguyên 1 cây phuộc trước YZ250. Cố gắng nhớ cái nào trước cái nào sau để chút nữa còn lắp vào lại nhé. Heheh:

Dùng khăn vải thun sạch (không có lông 😀 ) để vệ sinh bộ đồ lòng. Ở bên Tây người ta còn có dung dịch để rửa trước khi chùi nữa cơ (suspension cleaner), nhưng mà thế thì xịn quá, thấy cũng chẳng cần mấy.

Chuẩn bị bộ phớt mới. Lần lượt lắp các bộ phận vào lại với nhau, nhớ kiểm tra một lần về thứ tự và hướng của các bộ phận so với manual trước khi tiến hành:

Ngay trong Manual cũng dặn rõ là bôi một ít dầu (mới) vào ty phuộc cho trơn tru, sử dụng bao nylon (chứ hem phải bcs nha!) để hạn chế nguy cơ cái phớt bị cạnh sắc của ty phuộc làm rách. Một chú ý quan trọng nữa là phải đưa cái long-đen của phớt dầu vào đúng chiều nhé. Mặt có chữ (b) phải để quay hướng lên phía trên (nếu sai bước này sẽ không thể nhét được cái vòng chặn phớt vào được đâu).

Để đóng chặt bộ phớt dầu vào ống ngoài của phuộc thì phải sử dụng dụng cụ chuyên dùng – Seal Driver. Có công cụ này thì thao tác rất nhanh gọn và chắc chắn, một phát ăn liền. Nếu không có mà phải chế cháo hoặc nhét nhét bằng tuốc-nơ-vít này kia thì thôi, mình không dám làm.

Sau khi đóng phớt dầu và phớt bụi vào ngon lành cành đào rồi thì tới màn châm nhớt. Mở Manual ra xem cái phuộc này nó cần đổ vào bao nhiêu dầu nhớt.

Trong đó ghi 245cm3 nhớt cần thiết và có nói rõ không được vượt ra ngoài mức tối thiểu – tối đa khuyến cáo từ nhà sản xuất.

Chuẩn bị nhớt mới nào. Nhớ lau thật sạch ca đựng nhớt trước khi đổ nhớt vào nhé! Mình xài Lucas oil vì … thấy bạn bè xài nhiều. Hehe.

Đổ nhớt mới vào nhẹ nhàng:

Châm xong nhớt thì vặn đóng nắp phuộc lại. Người ta có khuyến cáo lực siết cái nắp này. Ở dưới có cái vòng cao su nên siết vừa phải là nó kín rồi.

Lấy khăn sạch lau lại một lần ty phuộc và xung quanh phớt. Nhún nhún vài lần rồi lau hết nhớt tồn trên ty phuộc (nhớt bôi lên lúc nãy để lắp phớt vào cho dễ đó mà).

Bãi chiến trường hồi nãy giờ còn nhiêu đây:

Xong rồi đấy, lắp phuộc lên xe, lắp bánh vào và thu dọn đồ nghề trước khi uống bia thoy. Có đệ tử thì để đệ tử nó làm cho, mấy bước này dễ òm à :)))))

Viết thế để thấy là việc thay nhớt và thay phớt phuộc cào cào cũng không quá khó như nhiều người nghĩ. Nhưng nói thật là không cẩn thận thì cũng có thể vứt đi bộ phuộc như chơi đấy các bạn ạ. Vậy nếu bạn dám chơi dám chịu thì hẵng tự làm. Còn chắc ăn thì bỏ ra vài trăm để thợ người ta làm cho, yên tâm hơn, và thợ cũng có thu nhập, hí hí 😀